Ahlakı Yasalar - Cinayet, Hırsıizlık, Dürüstlük, Zina Vb.
Sosyal Yasalar - Mülkiyet, Miras, Evlilik ve Boşanma Hakkında,
Gıda Yasaları - Neyin Temiz ve Kirli Olduğuna, Yemek Pişirmeye ve Depolamaya ilişkin.
Saflık Yasaları - Adet Kanaması, Seminal Emisyonlar, Cilt Hastalıkları ve Küf vb.
Bayramları - Kefaret Günü, Fısıh, Çardak Bayramı, Mayasız Ekmek Bayramı, Haftalar Bayramı vb
Kurbanlar ve Adaklar - Günah Sunusu, Yakmalık Sunu, Bütün Adak, Ağır Adak, Fısıh Kurbanı, Yemek Sunusu, Dalga Sunusu, Barış Sunumu, içki Sunumu, Teşekkür Teklifi, Hamur Sunumu, Tütsü Sunusu, Kırmızı Düve, Günah Keçisi, ilk Meyveler vb.
Musa Kanunu veya Musa'nın Yasası, öncelikle Tevrat veya Tanah'ın ilk beş kitabına atıfta bulunur.
Yasa Kitapları Musa tarafından yazılmıştır.
Bu kitapları Musa yazdı derken Musa öldükten sonra düzeltmeler yapılmamış olduğunu söylemiyoruz.
Musa’nın ölümünden sonra Musa’nın Tanrı’nın yönlendirmesiyle yazmış olduğu bütün kitaplar bazı yazıcılar tarafından tekrar düzenlenmiştir.
Yasa’nın Tekrarı kitabının sonunda Musa kendi ölümünün ayrıntılarını yazmış olamaz ( Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 35 10 ).
Buna ek olarak, Yaratılış kitabında Tanrı’nın yaratma eylemini de görmüş olamaz.
Bazı olaylar tamamen Tanrı’nın Musa’yı yönlendirmesi aracılığıyla, bazıları da Musa öldükten sonra Tanrı’nın bazı yazıcıları yönlendirmesi aracılığıyla yazılmıştır.
Bu yüzden Yasa Kitaplarının anonim olduğunu söylüyoruz.
Fakat Musa’nın yazmış olduğunu ileri süren bazı ayetlerden dolayı
Musa geleneksel olarak bu kitapların yazarı olarak kabul edilmektedir.
Örneğin bazı ayetlerde Musa’nın tarihsel gerçekleri, yasaları ve şiirleri yazması buyurulmuştur
Mısırdan Çıkış 17
14 RAB Musa'ya, “Bunu anı olarak kayda geç” dedi, “Yeşu'ya da söyle, Amalekliler'in adını yeryüzünden büsbütün sileceğim.”
Çölde Sayım / Sayılar 33
1 - 2 Musa'yla Harun önderliğinde birlikler halinde Mısır'dan çıkan israilliler sırasıyla aşağıdaki yolculukları yaptılar. Musa RAB'bin buyruğu uyarınca sırasıyla yapılan yolculukları kayda geçirdi. Yapılan yolculuklar şunlardır
Mısırdan Çıkış 24
4 ve 7 Musa RAB'bin bütün buyruklarını yazdı. Sabah erkenden kalkıp dağın eteğinde bir sunak kurdu, israil'in on iki oymağını simgeleyen on iki taş sütun dikti … Sonra antlaşma kitabını alıp halka okudu. Halk, “RAB'bin her söylediğini yapacağız, O'nu dinleyeceğiz” dedi.
Mısırdan Çıkış 34
27 RAB Musa'ya, “Bunları yaz” dedi, “Çünkü seninle ve israilliler'le bu sözlere dayanarak antlaşma yaptım.”
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 31
9 ve 22 Musa bu yasayı yazıp RAB'bin Antlaşma Sandığı'nı taşıyan Levili kâhinlere ve bütün israil ileri gelenlerine Verdi. … O gün Musa bu ezgiyi yazıp israilliler'e öğretti.
Yeşu 1
7 - 8 Yeter ki, güçlü ve yürekli ol. Kulum Musa'nın sana buyurduğu Kutsal Yasa'nın tümünü yerine getirmeye dikkat et. Gittiğin her yerde başarılı olmak için bu yasadan ayrılma, sağa sola sapma. Yasa Kitabı'nda yazılanları dilinden düşürme. Tümünü özenle yerine getirmek için gece gündüz onu düşün. O zaman başarılı olacak ve amacına ulaşacaksın.
Yeşu 8
32 ve 34 Yeşu Musa'nın israil halkının önünde yazmış olduğu Kutsal Yasa'nın kopyasını orada taş levhalara yazdı. ... Ardından Yeşu yasanın tümünü, kutsama ve lanetle ilgili bölümleri Yasa Kitabı'nda yazılı olduğu gibi okudu.
Yeşu 22
5 RAB'bin kulu Musa'nın size verdiği buyrukları ve Kutsal Yasa'yı yerine getirmeye çok dikkat edin. Tanrınız RAB'bi sevin, tümüyle gösterdiği yolda yürüyün, buyruklarını yerine getirin, O'na bağlı kalın, O'na candan ve yürekten hizmet edin.”
1. Krallar 2
3 Tanrın RAB'bin verdiği görevleri yerine getir. Onun yollarında yürü ve Musa'nın yasasında yazıldığı gibi Tanrı'nın kurallarına, buyruklarına, ilkelerine ve öğütlerine uy ki, yaptığın her şeyde ve gittiğin her yerde başarılı olasın.
2. Krallar 14
6 Ancak Musa'nın Kitabı'ndaki yasaya uyarak katillerin çocuklarını öldürtmedi. Çünkü RAB, “Ne babalar çocuklarının yerine öldürülecek, ne de çocuklar babalarının yerine. Herkes kendi günahı için öldürülecek” diye buyurmuştu.
2. Krallar 21
8 Buyruklarımı dikkatle yerine getirir ve kulum Musa'nın kendilerine verdiği Kutsal Yasa'yı tam uygularlarsa, israil halkının ayağını bir daha atalarına vermiş olduğum ülkenin dışına çıkarmayacağım.
Ezra 6
18 Musa'nın Kitabı'ndaki kural uyarınca Tanrı'nın Yeruşalim'deki hizmeti için kâhinlerle Levililer'i bağlı oldukları bölüklere göre görevlere atadılar.
Daniel 9
11 - 13 Bütün israil halkı yasanı çiğnedi, sırtını sana dönüp seni dinlemek istemedi. “Bu yüzden Tanrı kulu Musa'nın Yasası'nda yazılan lanet başımıza yağdı, içilen ant yerine geldi. Çünkü sana karşı günah işledik. Üzerimize büyük yıkım getirerek bizim ve bizi yöneten önderlerimiz için söylediğin sözleri yerine getirdin. Yeruşalim'in başına gelen, göğün altındaki başka hiçbir kentin başına gelmemiştir. Musa'nın Yasası'nda yazıldığı gibi, bütün bu yıkımlar başımıza geldi. Buna karşın, ey Tanrımız RAB, suçumuzdan dönüp senin gerçeklerine yönelerek lütfunu dilemedik.
Malaki 4
4 Kulum Musa'nın yasasını, bütün israil'e iletmesi için Horev Dağı'nda ona verdiğim kuralları, ilkeleri anımsayın.
Musa'nın duası
Zebur / Mezmurlar 90
1 Ya Rab, barınak oldun bize Kuşaklar boyunca.
2 Dağlar var olmadan, Daha evreni ve dünyayı yaratmadan, Öncesizlikten sonsuzluğa dek Tanrı sensin.
3 insanı toprağa döndürürsün, "Ey insanoğulları, toprağa dönün!" diyerek.
4 Çünkü senin gözünde bin yıl Geçmiş bir gün, dün gibi, Bir gece nöbeti gibidir.
5 insanları bir düş gibi siler, süpürürsün, Sabah biten ot misali:
6 Sabah filizlenir, büyür, Akşam solar, kurur.
7 Eriyip bitiyoruz senin öfkenden, Kızgınlığından dehşete düşüyoruz.
8 Suçlarımızı önüne, Gizli günahlarımızı yüzünün ışığına çıkardın.
9 Gazabından kısalıyor günlerimiz, Bir soluk gibi tükeniyor yıllarımız.
10 Ömrümüz yetmiş yıl sürüyor, Bilemedin seksen, o da sağlıklıysak;
En güzel yıllar da zahmetle, kederle geçiyor, Çabucak bitiyor, uçup gidiyoruz.
11 Kim bilir gazabının gücünü? Çünkü öfken sana duyulan korku kadar güçlüdür.
12 Bu yüzden günlerimizi saymayı bize öğret ki, Bilgelik kazanalım.
13 Vazgeç, ya RAB! Öfken ne zamana dek sürecek? Acı kullarına!
14 Sabah bizi sevginle doyur, Ömrümüz boyunca sevinçle haykıralım.
15 Kaç gün bizi sıkıntıya soktunsa, Kaç yıl çile çektirdinse, O kadar sevindir bizi.
16 Yaptıkların kullarına, Görkemin onların çocuklarına görünsün.
17 Tanrımız Rab bizden hoşnut kalsın. Ellerimizin emeğini boşa çıkarma.
Evet, ellerimizin emeğini boşa çıkarma.
Musa Yasası
TEVRAT
1. Krallar 2
3 Tanrın RAB’bin verdiği görevleri yerine getir. Onun yollarında yürü ve MUSA’NIN YASASInda yazıldığı gibi Tanrı’nın kurallarına, buyruklarına, ilkelerine ve öğütlerine uy ki, yaptığın her şeyde ve gittiğin her yerde başarılı olasın.
2. Krallar 23
25 Ne ondan önce, ne de sonra onun gibi candan ve yürekten var gücüyle RAB’be yönelen ve MUSA’NIN YASASIna uyan bir kral çıktı.
2. Tarihler 23
18 Yehoyada Levili kâhinleri RAB’bin Tapınağı’ndaki işin başına getirdi. Onları Davut tarafından atanmış oldukları görevleri yerine getirmek, MUSA’NIN YASASI’nda yazılanlar uyarınca RAB’be yakmalık sunular sunmak ve Davut’un koyduğu düzene göre sevinçle ezgiler okumakla görevlendirdi.
2. Tarihler 30
16 Bunun ardından, Tanrı adamı MUSA’NIN YASASI uyarınca, geleneksel yerlerini aldılar. Kâhinler Levililer’in elinden aldıkları kurban kanını sunağın üstüne döktüler.
Ezra 3
2 Yosadak oğlu Yeşu ve kâhin olan kardeşleri, Şealtiel oğlu Zerubbabil’le kardeşleri israil’in Tanrısı’nın sunağını yeniden kurdular. Amaçları, Tanrı adamı MUSA’NIN YASASI uyarınca, sunağın üzerinde yakmalık sunular sunmaktı.
Daniel 9
11 Bütün israil halkı YASAnı çiğnedi, sırtını sana dönüp seni dinlemek istemedi.
“Bu yüzden Tanrı kulu MUSA’NIN YASASI’nda yazılan lanet başımıza yağdı, içilen ant yerine geldi. Çünkü sana karşı günah işledik.
13 MUSA’NIN YASASI’nda yazıldığı gibi, bütün bu yıkımlar başımıza geldi. Buna karşın, ey Tanrımız RAB, suçumuzdan dönüp senin gerçeklerine yönelerek lütfunu dilemedik.
Malaki 4
4 “Kulum MUSA’NIN YASASInı, bütün israil’e iletmesi için Horev Dağı’nda ona verdiğim kuralları, ilkeleri anımsayın.
İNCİL
Luka 2
22 MUSA’NIN YASASI’na göre arınma günlerinin bitiminde Yusuf’la Meryem çocuğu Rab’be adamak için Yeruşalim’e götürdüler.
Luka 24
44 Sonra onlara şöyle dedi: “Daha sizlerle birlikteyken, ‘MUSA’NIN YASASI’nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar’da benimle ilgili yazılmış olanların tümünün gerçekleşmesi gerektir’ demiştim.”
Yuhanna 7
23 MUSA’NIN YASASI bozulmasın diye Şabat Günü biri sünnet ediliyor da, Şabat Günü bir adamı tamamen iyileştirdim diye bana neden kızıyorsunuz?
Elçilerin işleri 13
38 - 39 Dolayısıyla kardeşler, şunu bilin ki, günahların bu Kişi aracılığıyla bağışlanacağı size duyurulmuş bulunuyor. Şöyle ki, iman eden herkes, MUSA’NIN YASASI’yla aklanamadığınız her suçtan O’nun aracılığıyla aklanır.
Elçilerin işleri 15
5 Ne var ki, Ferisi mezhebinden bazı imanlılar kalkıp şöyle dediler: “Öteki uluslardan olanları sünnet etmek ve onlara MUSA’NIN YASASI’na uymalarını buyurmak gerekir.”
Elçilerin işleri 21
21 “Ne var ki, duyduklarına göre sen öteki uluslar arasında yaşayan bütün Yahudiler’e, çocuklarını sünnet etmemelerini, törelerimize uymamalarını söylüyor, MUSA’NIN YASASI’na sırt çevirmeleri gerektiğini öğretiyormuşsun.
Elçilerin işleri 28
23 Pavlus’la bir gün kararlaştırdılar ve o gün, daha büyük bir kalabalıkla onun kaldığı yere geldiler. Pavlus sabahtan akşama dek onlara Tanrı’nın Egemenliği’ne ilişkin açıklamalarda bulundu ve bu konuda tanıklık etti. Gerek MUSA’NIN YASASI’na, gerek peygamberlerin yazılarına dayanarak onları isa hakkında ikna etmeye çalıştı.
1. Korintliler 9
9 - 10 MUSA’NIN YASASI’nda, “Harman döven öküzün ağzını bağlamayacaksın” diye yazılmıştır. Tanrı’nın kaygısı öküzler mi, yoksa bunu özellikle bizim için mi söylüyor? Kuşkusuz, bizim için yazılmıştır bu. Çünkü çift sürenin umutla sürmesi, harman dövenin de harmana ortak olma umuduyla dövmesi gerekir.
ibraniler 10
28 MUSA’NIN YASASI’nı hiçe sayan, iki ya da üç tanığın sözüyle acımasızca öldürülür.
Musa Yasası / 613 Emir ( Bakınız : Ana Sayfa » Konu Başlıkları )
Kutsal Yasa Hristiyanları da Bağlar !
Matta 5
17-18 ( isa ) Kutsal Yasa'yı ya da Peygamberlerin sözlerini
geçersiz kılmak için geldiğimi düşünmeyin.
Ben bunları geçersiz kılmaya değil, yerine getirmeye geldim.
Gerçek şu ki, gök ve yer silinip gitse de,
Kutsal Yasa'nın en küçük bir harfi, hatta bir noktası bile
silinmeyecek ve her sözü gerçekleşecektir.
O ( isa ) kendisine nimet verdiğimiz ve
israiloğulları'na örnek kıldığımız bir kuldur.
Zuhruf 59
( Ey isa ! ) Hani, sana kitabı, hikmeti, Tevrat’ı, incil’i de öğretmiştim.
Maide 110
Matta 19
18 “‘Adam öldürmeyeceksin, zina etmeyeceksin, çalmayacaksın, yalan yere tanıklık etmeyeceksin, annene babana saygı göstereceksin' ve ‘Komşunu kendin gibi seveceksin.'“
Markos 12
26 Ölülerin dirilmesi konusuna gelince, Musa'nın Kitabı'nda, alevlenen çalıyla ilgili bölümde Tanrı'nın Musa'ya söylediklerini okumadınız mı? ‘Ben ibrahim'in Tanrısı, ishak'ın Tanrısı ve Yakup'un Tanrısı'yım' diyor.
Luka 2
22 Musa'nın Yasası'na göre arınma günlerinin bitiminde Yusuf'la Meryem çocuğu Rab'be adamak için Yeruşalim'e götürdüler.
Luka 16
29 “ibrahim, ‘Onlarda Musa'nın ve peygamberlerin sözleri var, onları dinlesinler' dedi.
Luka 24
27 Sonra Musa'nın ve bütün peygamberlerin yazılarından başlayarak, Kutsal Yazılar'ın hepsinde kendisiyle ilgili olanları onlara açıkladı.
Yuhanna 5
46 - 47 Musa'ya iman etmiş olsaydınız, bana da iman ederdiniz. Çünkü o benim hakkımda yazmıştır. Ama onun yazılarına iman etmezseniz, benim sözlerime nasıl iman edeceksiniz?”
Yuhanna 7
19 Musa size Kutsal Yasa'yı vermedi mi? Yine de hiçbiriniz Yasa'yı yerine getirmiyor. Neden beni öldürmek istiyorsunuz?”
Elçilerin işleri 13
39 Şöyle ki, iman eden herkes, Musa'nın Yasası'yla aklanamadığınız her suçtan O'nun aracılığıyla aklanır.
Romalılar 10
5 Musa, Kutsal Yasa'ya dayanan doğrulukla ilgili şöyle yazıyor “Yasa'nın gereklerini yapan, onlar sayesinde yaşayacaktır.”
Yeni Antlaşma’da Allah Kanununun Yeri
Matta
5:17-18 isa kanunu yıkmaya değil ama tamamlamaya geldi
7:12 Kanunun özübaşkasına kendine davrandığın gibi davran
11:13 Kanun kitabı peygamberlik etti
12:2,4-5,10,12 isa Sept gününde bir hastayı iyileştiriyor
( Markos 2:24,26; 3:4; Luka 6:2,4,9 )
22:36,40 sevgi en önemli buyruk
23:23 Yasan'nın daha önemli parçalarıadalet, merhamet, sadakat
Luka
10:26 zengin genç adamın sorusu
14:3 bir sept günü bir Ferisinin evinde
16:16-17 Yasanın vaktı Yahya'ya kadar idi
24:44 Yasa kitabında isa ile ilgili peygamberlikler
Yuhanna
1:3:4 Allah kanunu bize günahın ne olduğunu gösteriyor
1:17,45 Musa Kanunu getirdi, merhamet ve hakikat isa ile geldi
7:19,23 hiç bir Yahudi kanunu yerine getiremedi
8:17 isa kanunu kullandı kendisini haklı çıkarmak için
10:34 isa kanunu kullandı kendisini haklı çıkarmak için
12:34 Kanun Mesih'in sonsuza dek kalacağını önbildiriyor
15:25 Kanunda yazılıyor ki, Mesih nefret edilecek
19:7 Yahudilere göre Kanun isa'nın ölüm hak ettiğini gösteriyor
Elçilerin işleri
6:13 Stefan'ın vaızı Kanuna karşı olduğunu söylüyorlar
7:53 Stefan'ın suçlamasıSiz Kanunu tutmuyorsunuz
13:39 Kanun bizi aklayamaz, Mesih aklar
15:5,24 Kanunu tutan Yahudilikten gelme imanlılar
18:13 Yahudilerin suçlamasıMesih inanlıları Kanuna karşı gider
21:20,24,28 Yahudilikten gelen imanlılar Kanunu tuttular
22:3 Pavlus Kanunu çok iyi öğrenmişti
24:14 Pavlus Kanun kitabına iman ederdi
25:8 Pavlus kendini savunuyorben Kanuna karşı gitmedim
28:23 Kanun kitabı isa hakkında peygamberlik ediyor
Romalılar
2:12-27 insan Allah kanunu olmadan da davalanacak
3:19-31 Allah kanunu değil suçsuz sayılmak için, ama günahı anlamak için verildi
4:13-16 Allahın sözü ve Allahın kanunu
5:13,20 Allah kanunu günahın iyice anlaşılması için verildi
6:14-15 Mesih imanlısı artık Allah kanunun altında değil
7:1-25 Allahın kanunu ve Kutsal Ruhun sırası
8:2-7 Kanun, Allahın Ruhu ile yerine getiriliyor
9:4,31-32 israil halkı Allah kanununu aldı ama tutmadı
10:4-5 isa’ya iman eden için artık kanun yok
13:8,10 Sevgi Allah kanununu yerine getirmek demektir
1. Korintliler 15
56 Allahın kanunu günahın kuvvetidir
Galatyalılar
2:16,19,21 doğru sayılmak kanundan gelmez, imandan gelir
3:2-24 ya iman, ya kanun – imanlı iki sistemi tutamaz
4:4-5,21 Allah kanunu insanı köleliğe sokuyor
5:3-4,14,18,23 Mesih imanlısı Musanın kanunu altında değildir
5:14, 23/6:2 Kimde sevgi varsa, o zaten kanunu yerine getirmiş oluyor
6:13 Musanın Kanununu tutanların sahte istekleri
Efesliler 2
15 Musanın kanunu insanları ayırırdı
Filipililer 3
5-6,9 imanlının doğruluğu kanundan gelmiyor, Mesihten geliyor
1. Timoteyus 1
7-9 Allah kanunu imanlılar için değildir, kötü kişiler içindir
Titus 3
9 Allah kanunu üzerine tartışmalar olmasın
ibraniler
7:5,11-19,28 Musanın kanunu kişiyi tamam kılamıyor
8:10 Allahın yeni kanunu imanlıların yüreklerinde olacak
9:19,22 Kanuna göre kan dökmek vardı
10:1,8 Musanın kanunu sade gölge idi, aslı Mesihtir
Yakup
1:25 ‘eksiksiz serbestlik kanunu’ – ama bu Mesihin kanunu olabilir
2:8-12 bütün kanunu tutmak lazım, değil sade bir parça
4:11-12 kanunu davlamayız, onu tutmak lazım
Günlük yaşam için kanunlar
1. insanın canı dokunulmazdır
Mısırdan Çıkış 20:13; 21:16-21, 26-31; Levililer / Levioğulları 19:14; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 5:17; 24:7; 27:18
2. Şer atmak ve yalancı şahitlik
Mısırdan Çıkış 20:16; 23:1-3; Levililer / Levioğulları 19:16; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 5:20; 19:15-21
3. Kadınların yeri korunmalı
Mısırdan Çıkış 21:7-11, 20, 26-32; 22:16-17; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 21:10-14; 22:13-30; 24:1-5
4. Cezalar aşırı ve aşağılayıcı olmasın
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 25:1-5
5. Her insanın saygısı olacaktı
Mısırdan Çıkış 21:2, 5-6; Levililer / Levioğulları 25; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 15:12-18
6. Miras kanunları
Levililer / Levioğulları 25; Çölde Sayım / Sayılar 27:5-7; 36:1-9; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 25:5-10
7. Herkesin malı korunacak
Mısırdan Çıkış 20:15; 21:33-36; 22:1-15; 23:4-5; Levililer / Levioğulları 19:35-36; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 22:1-4; 25:13-15
8. işçiliğin hakkı verilecek
Levililer / Levioğulları 19:13; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 24:14; 25:4
9. Toprağın bereketi paylaşılacak
Mısırdan Çıkış 23:10-11; Levililer / Levioğulları 19:9-10; 23:22; 25:3-55; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 14:28-29; 24:19-21
10. Sept gününde herkes dinlenecek
Mısırdan Çıkış 20:8-11; 23:12; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 5:12-15
11. Evlilik korunacak
Mısırdan Çıkış 20:14; Levililer / Levioğulları 18:6-23; 20:10-21; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 22:13-30
12. Kimseye zorbalık yapılmayacak
Mısırdan Çıkış 22:21-27; Levililer / Levioğulları 19:14, 33-34; 25:35-36; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 23:19; 24:6, 12-15, 17; 27:18
13. Adaletli mahkemeler
Mısırdan Çıkış 23:6, 8; Levililer / Levioğulları 19:15; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 1:17; 10:17-18; 16:18-20; 17:8-13; 19:15-21
14. Toplumda herkesin yerine saygı olacak
Mısırdan Çıkış 20:12; 21:15,17; 22:28; Levililer / Levioğulları 19:3, 32; 20:9; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 17:8-13; 21:15-21; 27:16
15. Kimse kanunun üstünde olmayacak
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 17:18-20
16. Hayvanlara bile saygı gösterilecek
Mısırdan Çıkış 23:5,11; Levililer / Levioğulları 25:7; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 22:4-7; 25:4
17. Yasak yemekler :
kanlı etler yasaktı ( kan hayat demektir, kutsaldır )
Tekvin 9:4; Levililer / Levioğulları 17:11; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 12:23,
kan günahın kefareti için kullanılırdı
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 12:27
kendiliğinden ölmüş ya da yırtılmış hayvanlar yasaktı
Levililer / Levioğulları 11:39; 17:15
Hayvanların kuyruk ve iç yağları yasaktı ( Rabbe kurban olarak verilirdi )
Levililer / Levioğulları 3:3
memeli hayvanlarıayrık tırnakları olmayan ve geviş getirmeyen her hayvan
kuşlarleş yiyenler
deniz hayvanlarıkanatlı ve pullu olmayanlar
böceklerçekirgelerden başka hepsi
bütün sürüngenler
Levililer / Levioğulları 11
insanı öldürmüş bir öküzün eti yasaktı
Mısırdan Çıkış 21:28
Meyvalar ilk üç senede yasaktı
Levililer / Levioğulları 19:23-25
18. Ruhlar, cinler ve ölülere danışmak
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 18:9-14; Mısırdan Çıkış 22:18; Levililer / Levioğulları 19:26,31; 20:6
19. Temizlik kanunları :
yasak etlerden yemek
Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 14:3
ölü hayvana ya da insana dokunmak
Levililer / Levioğulları 11:24-38
cüzam ( deri hastalıkları )
Levililer / Levioğulları 13; 14:33-53
bedenden çıkan bütün akıntılar
Levililer / Levioğulları 15 ( kan, meni, irin )
Tapınma Sistemi
Yakmalık Sunu ( Yakılan Takdime )
Ayetler : Levililer / Levioğulları 1:1-17; 6:8-13
Ne kullanılırdı :
sığır, boğa, davar, koç, erkek kuş ( fukaralar için güvercin )
Ne amaç için yapılırdı :
- gönüllü tapınma
- istemeyerek yapılan günahların bağışlanması için
Tahıl Sunusu ( Ekmek Takdimesi )
Ayetler : Levililer / Levioğulları 2:1-16; 6:14-23
Ne kullanılırdı :
ince un, zeytinyağı, tuz ( maya ve bal yasaktı ); yakılan ve selamet takdimesi yanında
Ne amaç için yapılırdı :
- gönüllü tapınma
- Rabbin bereketini tanımak
Esenlik Sunusu ( Selamet Takdimesi )
Ayetler : Levililer / Levioğulları 3:1-17; 7:11-34
Ne kullanılırdı :
kusursuz erkek ya da dişi sürü hayvanı; ekmek takdimesi ile beraber
Ne amaç için yapılırdı :
- gönüllü tapınma
- şükran ve beraberlik ( etleri paylaşılacaktı )
Günah Sunusu ( Suç Takdimesi )
Ayetler : Levililer / Levioğulları 4:1 - 5:13
Ne kullanılırdı :
1. başkahin içingenç boğa
2. güdücü içinergeç
3. normal bir kişi içindişi keçi ya da kuzu
4. fukaralar içingüvercin
5. çok fukaralar için 2 kg un
Ne amaç için yapılırdı :
- mecbur kurban
- istemeyerek yapılan belli bir günah için af ettirme
- murdarlığı gidermek için
Suç Sunusu ( günah takdimesi )
Ayetler : Levililer / Levioğulları 5:14 - 6:7
Ne kullanılırdı : koç ya da kuzu
Ne amaç için yapılırdı :
- mecbur kurban
- komşuya karşı yapılan ve ödeme gerektiren günahlar için ( %20 ceza ödenirdi )
Kahinlik sistemi
Levililer / Levioğulları
( 1 ) Allah Levi cinsini kendi malı olarak seçti. Onlar sadece Allaha hizmet yapacaklardı. Ondalıktan geçineceklerdi. Sade 48 köy ve kasaba ( her cinsin toprağından 4 tane ) onlara hayvanlara bakmak için verilirdi.
( 2 ) Ayrıca ilk doğan hayvanlar onlara verilirdi. Kurbanların bir parçasını onlar aldı. ( Çölde Sayım / Sayılar 35:18; Levililer / Levioğulları 27:30-33; Tesniye / Yasa'nın Tekrarı 12:12 )
( 3 ) hem kendileri ondalık alırdılar, hem de kendileri kahinlere ondalık verirdiler.
( 4 ) Levi'nin üç oğluna göre, görevlilerin üç sınıfı vardı Gerşoniler, Kahatiler, Merariler
( 5 ) işleri tapınma çadırını taşımak ( tapınağı korumak ), orada kapıcılık yapmak, ilahi söylemek, çalgı çalmak
Görevliler ( Kahinler )
( 1 ) görevli olmak için şartlar :
Harun'un torunlarından olsunlar ( Mısırdan Çıkış 28:1, Çölde Sayım / Sayılar 17 )
onlara daha sıkı temizlik ve kutsallık kanunları vardı ( Levililer / Levioğulları 21 ve 22 )
bedenlerinden birhangi kusur olmayacaktı ( Levililer / Levioğulları 21:17-21 )
( 2 ) giyisileriince ketenden yapılmış bir iç gömlek, kemer, sarık ve ketenden yapılmış bir pantalon ( Mısırdan Çıkış 28:40 ). Görevlerini yalınayak yaparlardı.
( 3 ) kutsanma töreni Mısırdan Çıkış 29:1-35, Levililer / Levioğulları 8 - Günah kurbanı, yakmalık kurban ve kutsal yağla meshedilmek
( 4 ) onun işleri Tapınma çadırında hizmet etmek = kurban sunmak
tütsü yakmak, ekmekleri değiştirmek, kandilliğe bakmak, temizlik
halka Allahın kanununu öğretmek
karar vermek
temizlik ( cüzam / lepra )
boruları çalmak
bereket duasını yapmak ( Çölde Sayım / Sayılar 6:22-27 )
Başgörevli ( Başkahin )
( 1 ) birinci başgörevli Harun idi, ondan sonra en büyük erkek çocuğu onun görevini aldı.
( 2 ) onun giyisileri Mısırdan Çıkış 28:2-39:
ketenden iç gömlek ( Efod )
erguvani ( mor renginde ) üst gömlek, sarık, kemer,
üst giyisi ( eteğinde narlar ve ziller vardı ),
sarığınüstünde altın tabela vardı ( 'Rabbe Kutsal' ),
omuzların üstünde israil'in sıptlarını adları yazılıydı.
göğsünde oniki değerli taşla süslenmiş tabela ( israil halkının 12 cinsi için )
( 3 ) onun işleriBütün tapınmayı gütmek =
kefaret gününde önce kendisi, sonra halkı ve toprağı için günahı af ettirmek
önemli meseleler için 'Urim ve Tumim ( işık ve Hak ) taşları ile Rabbin istediğini öğrenmek
( 4 ) onun kutsallığı en büyük idien yakın akrabalar için bile kendini murdar etmeyecekti ( Levililer / Levioğulları 21:10-15 ).
Allahevi ( Tapınak )
Bir Allahevi ( tapınak ) nedir?
Allahın yeryüzünde, insanların arasında seçtiği bir yer. O yerde kendi varlığını gösteriyor; Allaha yaklaşmak isteyen de o yere gelmek zorunda. Allahla beraberlik ancak o kutsal yerde oluyordu.
En başta, daha Adem ve Havva yaratıldığı zaman, bir Allahevine ihtiyaç yoktu, çünkü insanla Allahın arası henüz bozulmamıştı, insan rahatlıkla Tanrıyla konuşabilirdi, onunla yürürdü. Günah araya girince Tanrıyı göremez oldular, ayrılık ve uzaklık meydana geldi. işte, ancak ondan sonra kutsal bir yere, bir Allahevine ihtiyaç meydana geldi.
Tarihin sonunda, Rab herşeyi yeniledikten sonra, insanlar yeniden o duruma gelecekler. Açıklama ( Vahiy 21:33 ) kitabında şunu okuyoruz :
“Ama kasabada Allahevi görmedim. Çünkü herşeyi güden Rab Allahın kendisi, hem de Kuzu, onun Allahevi oluyor.”
Bu iki zamanın arasında, insanlar bir Allahevine muhtaçtırlar, Rabbin onlarla bir araya gelmek için kullanacağı bir yer lazım.
Musa'nın Tapınma Çadırı
Ne zaman yapıldı : isadan önce 1400 senelerinde
Ayetler : Mısırdan Çıkış 40:34-38
Nasıl yapıldı :
Rab, Musa’ya kanunu verip halkıyla antlaşma yaptı. O antlaşmanın bir parçası da Allahevi idi. israil halkı yolculukta olduğu için, Rab onlara yolculuk yapabilen bir çadırı yapmalarını buyurdu. Her hareket ettiklerinde, onu söküp yeniden kurardılar.
Bu Tapınma Çadırı daha sonraki Allahevi için örnek oldu. israil halkı bunu yapmak için en seçkin materyalleri kullandı; Allah da bu işi yürüten iki baş ustaya kendi Kutsal Ruhuyla yardım etti ( Mısırdan Çıkış 31:1-6 ).
Aslında her bir Allahevinin en önemli tarafı onun binası, güzel yapılışı değildir, Tanrının orada kendini göstermesidir. Eski zamanlarda Rab kendini hep şafaklı bir bulut ve aşırı aydınlıkta gösterdi. O şanlı bulutu nerede bulunursa, Allahevi de orasıdır. Musa’nın binası bitince, Rab oraya kendi bulutunu gönderdi, herkes onun Allahın evinin olduğunu anladı.
Kenan topraklarına girdikten sonra, Musa’nın Tapınma Çadırı önce Şilo kasabasında, sonra Mizpa, Nob ve Gibeon kasabalarında durdu. Davud’un zamanına kadar orada kaldı, sonra oğlu Süleyman Allahevini bitirince bütün eşyaları oraya kaldırıldı.
Süleyman'ın Tapınağı
Ne zaman yapıldı : isadan önce 960 yılı
Ayetler : 1. Krallar 8:2
Nasıl yapıldı :
Kral Davut, Allah için taştan bir ev yapmak istedi. Rab ona dedi ki, Davut değil, ama onun oğlu olan Süleyman Allahevini yapacak diye. Rab kendisi yapılacak Allahevinin yerini Davud’a gösterdi ( 2.Samuel 24:15-18; 2.Tarihler 3:1 ). Bu Allahevi, Musa’nın Tapınma Çadırı’ndan dört kat büyüktü. Davut o iş için uzun uzun hazırlıklar yaptı. Süleyman bu Allahevinin yapılışı için Lübnan’dan en pahalı ağaçları getirtti. Evin her tarafı altınla süslü idi. Bu Allahevinin açılışında binlerce hayvan kurban olarak kesildi, Süleyman büyük bir duayla bu binayı hizmete sundu ve en sonunda Allahın şanlı bulutu binayı doldurup Allahın bu binayı kabul ettiğini gösterdi ( 2.Tarihler 7:1-3 ).
Tarih boyunca bu Allahevi zor günler gördüSüleymanın ölümünden daha beş sene sonra, Mısırlı Firavun Şişak onun bütün eşyalarını soydu ( 1.Krallar 14:26 ). Daha sonra Allahevinin altınları vergi olarak Suriyeli kral Ben-Hadad’a gönderildi ( 1.Krallar 15:28-31 ). 100 sene sonra israil kralı Yehoaş gene bütün eşyalarını çaldı ( 2.Krallar 14:14 ). Kral Manaşe ( isadan önce 685-630 ) en büyük kötülük yaptıAllahevinin içinde putlar dikti ( 2.Krallar 21:4-7 ) ve erkek prostitutlar için odalar ayırdı.
Bütün bunlar sonucu olarak Rab en sonunda bu binana son vermeye karar verdi. Babil kralı Nebukadnezar isadan önce 586 senesinde bütün Yeruşalim kasabasını yıktı, aynı anda Allahevini yaktı.
Zerubabel'in tapınağı
Ne zaman yapıldı : isadan önce 515 yılı
Ayetler : Esra 6
Nasıl yapıldı :
Kral Nebukadnezar sadece Yeruşalim’i yıkmakla kalmadı, halkın bütün önemli kişilerini de sürgün edip, Babil topraklarına yerleştirdi. Aşağı yukarı 70 sene boyunca israilliler orada yaşadı. isadan önce 538 senesinden sonra bazı Yahudiler Kenan topraklarına dönmeye başladı. iki sene sonra Zerubabel adında kişinin önderliğinde yıkılmış Allahevini yeniden yapmaya başladılar. Bu tapınak çok daha küçük ve daha az süslü idi; öyle ki açılışında en yaşlı adamlar Süleymanın tapınağını hatırlayıp ağlamaya başladılar. O tapınakta Allah şanlı bulutu ve Antlaşma Sandığı yoktu.
isa’dan önce 175-163 seneleri arasında Grek kral Antiyohus Epifanes iV., Yahudileri aşağılamak için, Allahevinde Zevs putuna bir kurbanyeri yaptırdı. isadan önce 63 senesinde Romalılar Yeruşalim’i ve tapınağı ele geçirdiler.
Hirodes'in tapınağı
Ne zaman yapıldı :
isadan önce 20 senesinde başlatıldı, isadan sonra 64 senesinde bitti
Ayetler : Yuhanna 2:20
Nasıl yapıldı :
Kral Hirodes isadan önce 37 senesinde krallığa geçti. Kendisi Yahudi olmadığı için hep onların gönlünü kazanmaya baktı. isadan önce 20 senesinde Zerubabel’in Allahevini tamir etmeye başladı. Artık beşyüz sene geçti ve o tapınak artık çok biçimsiz bir hale gelmişti. Asıl Allahevinin kendisi birbuçuk sene içinde bitti. Avluların yapılması toplam sekiz sene sürdü. Ama bütün binanın yapılması daha isadan sonra 64 senesine kadar sürdü. Kutsal olduğu için Allahevinde ve avlusunda hiç bir demir instrumenti kullanmak yasak idi. Bütün taşlar daha yerinde kesilip sessizce yerlerine koyulurdu. Bu, bütün tapınakların en büyüğü ve en süslüsü oldu ( Matta 24:5 ). Ama tabii ki, Allahın şanlılığı onda da bulunmadı.
isa Mesih, bu tapınağın büsbütün yıkılacağını önceden bildirdi. Kimse ona inanmadı, ama isadan sonra 70 senesinde Romalı general Pompeyus ordusuyla hem tapınağı yaktı, hem de bütün kasabayı yerle bir etti.
Onun arkasından bir daha bir Allahevi yapılmadı. Aslında buna gerek de kalmadı. isa Mesih Hirodes’ın tapınağını gösterip dedi“Bu Allahevini yıkın, ben de onu üç günde kaldıracam." ... Ama isa'nın söylediği Allahevi, kendi bedeniydi.” ( Yuhanna 2:19-21 ). Bu söz çok büyüktü; isa’nın söyelemek istediği şu ki, artık taştan yapılmış Allahevi boştur, Allahın oturduğu yer kendisidir. Onun için Mesih imanlısı bir daha Yeruşalim kasabasında bir Allahevinin yapılmasını beklemiyor. Öyle düşünürsek, isa Mesihi küçük düşürmüş oluruz. Bizim sonsuz, şanlı ve hiç yıkılmayacak olan Allahevimiz Odur.