Kuran-ı Kerim'de onlarca ayette geçen bu tamlama, yol anlamındaki sırat'la;
doğru, sapmaz, şaşırtmaz anlamındaki müstakim kelimesinin birleşmesinden oluşmaktadır.
Sırat, lügatta cadde, anayol, işlek ve büyük yol anlamına gelir.
Kuran'ın, hedefe götürücü ve erdirici yol olarak gördüğü yol, sırat'tır.
" Essırat " : " ALLAH'ın yolu " demektir.
Müstakim ise, hiçbir yerinde meyil ve eğrilik bulunmayan, dümdüz ve dosdoğru demektir.
Sırat-ı müstakim : Dosdoğru olan yol anlamındadır.
İki nokta arasındaki en kısa çizgiye denir.
Dünya noktasından Cennet noktasına en kısa yoldan eğilip bükülmeden, yalpalamadan gidilecek yolun adıdır.
Sırat-ı Müstakim ile ilgili ayetler
Bizi sırat-ı mustakime/dosdoğru yola hidayet et.
Fatiha 6
İnsanlar tek bir ümmetti.
( İhtilafa düştüler. )
Allah ( aralarındaki ihtilafı gidersin diye ) müjdeleyici ve uyarıcı nebiler gönderdi.
İnsanların anlaşmazlığa düştükleri konularda, aralarında hakem olsun diye nebilerle beraber hak olan Kitab’ı indirdi.
O ( Kitap konusunda ) anlaşmazlığa düşenler, kendilerine apaçık deliller geldikten sonra aralarındaki azgınlık/kıskançlık/bir diğer gruba üstünlük sağlama isteği olan Ehl-i Kitap’tan başkası değildi.
Allah, hakkında ihtilafa düştükleri konuda iman edenleri izniyle hakka hidayet etti.
Allah ( Hak Edeni ) dilediğini dosdoğru yola iletir.
Bakara 213
“Şüphesiz ki Allah, benim Rabbim ve sizlerin Rabbidir. O’na ibadet edin.
Bu ( sizi davet ettiğim yol ), sırat-ı mustakimdir/dosdoğru olan yoldur.”
Ali imran 51
Allah’ın ayetleri ( sürekli ) size okunuyor iken ve aranızda O’nun Resulü olmasına rağmen nasıl kafir olursunuz?
Her kim de Allah’a tutunursa, hiç şüphesiz dosdoğru yola hidayet edilir.
Ali imran 101
Ve şüphesiz onları dosdoğru yola iletirdik.
Nisa 68
Allah’a iman edip O’na tutunanlara gelince, onları kendinden olan bir rahmete, lütuf ve ihsana dahil edecek ve ( sonunda Allah’a ulaşacakları ) dosdoğru yola hidayet edecektir.
Nisa 175
Allah onunla ( Kitap ve Resul’le ), rızasına uyanları yolun en doğru olanına iletir, onları izniyle karanlıklardan aydınlığa çıkarır ve dosdoğru yola hidayet eder.
Maide 16
Ayetlerimizi yalanlayanlar, karanlıklar içinde sağır ve dilsizlerdir.
Allah kimi dilerse ( Hak Edeni ) onu saptırır,
kimi de dilerse ( Hak Edeni ) dosdoğru yol üzere kılar.
Enam 39
Onların babaları, soyları ve kardeşlerinden bir kısmını da ( hidayet ettik ).
Onları seçtik ve dosdoğru yola hidayet ettik.
Enam 87
Bu, Rabbinin dosdoğru yoludur.
Şüphesiz ki ayetleri, düşünüp öğüt alan bir topluluk için detaylıca açıkladık.
Enam 126
İşte bu benim dosdoğru yolumdur. Ona uyun. Onun dışındaki yollara uymayın. Yoksa sizi ( Allah’ın dosdoğru olan ) yolundan saptırırlar. Korkup sakınasınız diye bunu size emretti.
Enam 153
De ki: “Şüphesiz ki Rabbim, beni dosdoğru yola iletti.
Dimdik/güçlü ve hanif olan İbrahim’in dinine. O, müşriklerden değildi.”
Enam 161
Dedi ki: “Beni saptırmana karşılık, ben de onları ( saptırmak ) için senin dosdoğru yolunun üzerine oturacağım.”
Araf 16
Allah, esenlik yurdu ( olan cennete ) davet eder ve dilediğini dosdoğru yola iletir.
Yunus 25
( Allah’ın ) nimetlerine şükreden biriydi. ( Allah ) onu seçti ve dosdoğru yola iletti.
Nahl 121
( İsa demişti ki: ) “Şüphesiz ki Allah, benim de Rabbim sizin de Rabbinizdir. ( Öyleyse ) O’na ibadet edin. Bu, dosdoğru yoldur.”
Meryem 36
( Ayrıca ) kendilerine ilim verilenlerin bu ( Kur’an’ın ) Allah’tan gelen bir hak olduğunu bilmeleri, ona iman etmeleri ve kalpleri tevazuyla onun ( hükümlerine teslim ) olsun diye ( böyle yapar ). Şüphesiz ki Allah, iman edenleri dosdoğru yola hidayet eder.
Hac 54
Şüphesiz ki sen, onları dosdoğru yola davet etmektesin.
Müminun 73
Andolsun ki biz, açıklayıcı/apaçık ayetler indirdik. Allah, dilediğini ( Hak Edeni ) dosdoğru yola iletir.
Nur 46
( Hiç şüphesiz ki sen, ) dosdoğru yol üzeresin.
Yasin 4
“( Yalnızca ) bana ibadet edin. Dosdoğru yol işte budur.” ( demedim mi? )
Yasin 61
Böylece sana emrimizden bir ruh/Kur’an vahyettik.
Sen Kitab’ın ve imanın ne olduğunu bilmezdin.
Fakat biz onu, kullarımızdan dilediğimizi ( Hak Edeni ) kendisiyle hidayet ettiğimiz bir nur kıldık.
Şüphesiz ki sen, dosdoğru yola iletirsin.
Şura 52
Sana vahyedilene sıkı sıkıya tutun. Gerçekten sen, dosdoğru bir yol üzeresin.
Zuhruf 43
Şüphesiz ki o ( İsa ), kıyamet için bir bilgi ( onun vuku bulmasının yaklaştığına dair alamettir ). O halde onda hiçbir şüpheye kapılmayın ve bana uyun. Bu, dosdoğru yoldur.
Zuhruf 61
“Gerçek şu ki: Allah, O, benim de Rabbim sizin de Rabbinizdir. O’na ibadet edin. Bu, dosdoğru yoldur.”
Zuhruf 64
Ta ki Allah, senin gelmiş ve geçmiş günahlarını bağışlasın, üzerindeki nimetini tamamlasın ve seni dosdoğru yola iletsin diye.
Fetih 2
Allah, alacağınız birçok ganimeti size vadetti. ( Şu an aldıklarınız ) size acilen verdiği ( bir nimettir ). İnsanların ( zarar vermek için uzanan ) ellerini sizden çekmiştir. ( Bütün bunlar, ) müminler için ( Allah’ın vaadini yerine getirdiğine ) bir ayet olması ve sizi dosdoğru yola iletmesi içindir.
Fetih 20
Acaba başı önünde ( sağına soluna bakmadan ) yürüyen mi, yoksa dosdoğru yol üzerinde dümdüz/dimdik yürüyen mi? ( Söyleyin bakalım: Bu ikisinden hangisi ) hidayet ehli olmaya layıktır?
Mülk 22