Mesih ( Aramice: Mşiho, Arapça: El-Mesih, İbranice: Maşiah, Yunanca: Mesias );
"kutsal yağ ile ovulmuş, meshedilerek kutsanmış",
"ayrıca birtakım inanç grupları tarafından kurtarıcı olarak beklenen" kişi.
İslamî anlayışta başlangıçta “beklenen bir kurtarıcı Mesih” olmaması ve
Kur’an’da Mesih kelimesinin bu anlamda kullanılmamış olmasına rağmen,
hadislerin etkisi ve zamanla “beklenen Mesih” anlayışı kabullenilmiş ve
bu gelenek içerisindeki anlatımlar saygı duyulan hadis külliyatlarına girmiştir.
Mesih Musevi metinlerinde Yahudi milletinin kurtarıcısıdır.
Yahudiler, Davud soyundan Yusuf oğlu Mesih veya
Efraim oğlu Mesih adı ile geleceğine inanmaktaydılar.
Geniş anlamıyla bu unvan "Tanrı'nın bir görev vermek üzere seçmiş olduğu" kişileri de kapsıyordu.
Eski Antlaşma'nın "Yeşaya" kitabında Yahudileri sürgünden kurtaran
Pers kralı Kiros'a da bu unvanla ( mesih ) hitap edildiği görülür.
Batı dillerinde Mesih anlamında kullanılan Khristos sözcüğü,
Mesih sözcüğünün Yunanca karşılığıdır.
Yahudiler, "christ", "christos" vb. kelimeler
Hristiyanlığı çağrıştırdığı için Mesih sözcüğünü kullanmayı tercih ederler.
Kurtarıcı beklentisi birçok dini inançta temel karakterdir.
Zerdüştlükte ise beklenen kurtarıcı birçok özellikleri ise
İsa Mesih ile benzer özellikler taşır.
Hani melekler şöyle demişti:
"Ey Meryem!
Allah, seni kendi tarafından bir SÖZ ile müjdeliyor ki,
adı Meryem oğlu isa Mesih’tir.
Dünyada da, ahirette de itibarlı ve Allah’a çok yakın olanlardandır."
Ali imran 45
Ey Kitab ehli!
Dininizde sınırları aşmayın ve Allah hakkında ancak hakkı söyleyin.
Meryem oğlu isa Mesih, ancak Allah’ın peygamberi,
Meryem’e ulaştırdığı kelimesi ve kendisinden bir ruhtur.
Öyleyse Allah’a ve peygamberlerine iman edin,
"( Allah ) üçtür" demeyin. Kendi iyiliğiniz için buna son verin.
Allah, ancak bir tek ilahtır.
O, çocuk sahibi olmaktan uzaktır.
Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O’nundur. Vekil olarak Allah yeter.
Nisa 171
Yuhanna 1
1 Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı.
Meryem oğlu Mesih, sadece bir peygamberdir.
Ondan önce de nice peygamberler geldi geçti.
Onun annesi de dosdoğru bir kadındır.
( Nasıl ilah olabilirler ? ) ikisi de yemek yerlerdi.
Bak, onlara ayetlerimizi nasıl açıklıyoruz.
Sonra bak ki, nasıl da ( haktan ) çevriliyorlar.
Maide 75
Mesih de,
Allah’a yakın melekler de,
Allah’a kul olmaktan asla çekinmezler.
Kim Allah’a kulluk etmekten çekinir ve büyüklük taslarsa,
bilsin ki, O, onların hepsini huzuruna toplayacaktır.
Nisa 172
( Yahudiler ) Allah’ı bırakıp, hahamlarını;
( Hristiyanlar ise ) rahiplerini ve Meryem oğlu Mesih’i rab edindiler.
Oysa, bunlar da ancak, bir olan Allah’a ibadet etmekle emrolunmuşlardır.
O’ndan başka hiçbir ilah yoktur. O, onların ortak koştukları her şeyden uzaktır.
Tevbe 31
Yahudiler, "Üzeyr, Allah’ın oğludur" dediler.
Hristiyanlar ise, "isa Mesih, Allah’ın oğludur" dediler.
Bu, onların ağızlarıyla söyledikleri ( gerçeği yansıtmayan ) sözleridir.
Onların bu sözleri daha önce inkar etmiş kimselerin söylediklerine benziyor.
Allah, onları kahretsin. Nasıl da haktan çevriliyorlar!
Tevbe 30
Andolsun, "Allah, Meryem oğlu Mesih’tir", diyenler kesinlikle kafir oldular.
De ki: "Şayet Allah, Meryem oğlu Mesih’i, onun anasını ve
yeryüzünde olanların hepsini yok etmek istese, Allah’a karşı kim ne yapabilir?
Göklerin, yerin ve bunların arasında bulunan her şeyin hükümranlığı Allah’ındır.
Dilediğini yaratır. Allah, her şeye hakkıyla gücü yetendir."
Maide 17
Andolsun, "Allah, Meryem oğlu Mesih’tir" diyenler kesinlikle kafir oldu.
Oysa Mesih şöyle demişti:
"Ey israiloğulları!
Yalnız, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin.
Kim Allah’a ortak koşarsa, artık, Allah ona cenneti muhakkak haram kılmıştır.
Onun barınağı da ateştir. Zalimler için hiçbir yardımcı yoktur."
Maide 72
Bir de inkarlarından ve Meryem’e büyük bir iftira atmalarından ve
"Biz Allah’ın peygamberi Meryem oğlu isa Mesih’i öldürdük"
demelerinden dolayı kalplerini mühürledik.
Oysa onu öldürmediler ve asmadılar.
Fakat onlara öyle gibi gösterildi.
Onun hakkında anlaşmazlığa düşenler, bu konuda kesin bir şüphe içindedirler.
O hususta hiçbir bilgileri yoktur.
Sadece zanna uyuyorlar. Onu kesin olarak öldürmediler.
Fakat Allah onu kendisine yükseltmiştir. Allah, üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir.
Kitab ehlinden hiç kimse yoktur ki
ölümünden önce, ona ( İsa’ya ) iman edecek olmasın.
Kıyamet günü, o ( İsa ) onların aleyhine şahit olacaktır.
Nisa 156 - 159
Allah, kıyamet günü şöyle diyecek:
"Ey Meryem oğlu İsa! Sen mi insanlara,
Allah’ı bırakarak beni ve anamı iki ilâh edinin, dedin?"
İsa da şöyle diyecek: "Seni bütün eksikliklerden uzak tutarım.
Hakkım olmayan bir şeyi söylemem, benim için söz konusu olamaz.
Eğer ben onu söylemiş olsaydım, elbette sen bunu bilirdin.
Sen benim içimde olanı bilirsin, ama ben sende olanı bilemem.
Şüphesiz ki yalnızca sen gaybları hakkıyla bilensin."
"Ben onlara, sadece bana emrettiğin şeyi söyledim:
Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin ( dedim. )
Aralarında bulunduğum sürece onlara şahit (ve örnek) idim.
Ama beni içlerinden aldığında, artık üzerlerine gözetleyici yalnız sen oldun.
Sen, her şeye hakkıyla şahitsin."
"Eğer onlara azap edersen, şüphe yok ki onlar senin kullarındır.
Eğer onları bağışlarsan, yine şüphe yok ki sen mutlak güç sahibisin,
hüküm ve hikmet sahibisin.
Maide 116 - 118
Hani melekler şöyle demişti:
"Ey Meryem!
Allah, seni kendi tarafından bir kelime ile müjdeliyor ki,
adı Meryem oğlu İsa Mesih’tir.
Dünyada da, ahirette de itibarlı ve Allah’a çok yakın olanlardandır."
"O, beşikte de, yetişkin çağında da insanlarla konuşacak, salihlerden olacaktır."
( Meryem ), "Ey Rabbim! Bana bir beşer dokunmamışken
benim nasıl çocuğum olur?" dedi.
Allah, "Öyle ama, Allah dilediğini yaratır.
O, bir şeyin olmasını dilediğinde ona sadece "ol" der,
o da hemen "oluverir" dedi.
Ve Allah ona kitabı, hikmeti, Tevrat ve İncil’i öğretecek.
Allah, onu İsrailoğullarına bir Peygamber olarak gönderecek ( ve o da onlara şöyle diyecek ):
"Şüphesiz ben size Rabbinizden bir mucize getirdim.
Ben çamurdan kuş şeklinde bir şey yapar, ona üflerim.
O da Allah’ın izniyle hemen kuş oluverir.
Körü ve alacalıyı iyileştiririm ve Allah’ın izniyle ölüleri diriltirim.
Evlerinizde ne yiyip ne biriktirdiğinizi size haber veririm.
Eğer mü’minler iseniz bunda sizin için elbette bir ibret vardır."
"Benden önce gelen Tevrat’ı doğrulayıcı olarak ve
size haram kılınan bazı şeyleri helâl kılmak için gönderildim ve
Rabbiniz tarafından size bir mucize de getirdim.
Artık Allah’a karşı gelmekten sakının ve bana itaat edin."
"Şüphesiz Allah, benim de Rabbim, sizin de Rabbinizdir.
Öyleyse O’na ibadet edin. İşte bu, doğru yoldur."
İsa, onların inkârlarını sezince, "Allah yolunda yardımcılarım kim?" dedi.
Havariler, "Biziz Allah yolunun yardımcıları.
Allah’a iman ettik. Şahit ol, biz müslümanlarız" dediler.
"Rabbimiz! Senin indirdiğine iman ettik ve Peygamber’e uyduk.
Artık bizi ( hakikate ) şahitlik edenlerle beraber yaz."
Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır.
Hani Allah şöyle buyurmuştu:
"Ey İsa! Şüphesiz, senin hayatına ben son vereceğim.
Seni kendime yükselteceğim.
Seni inkâr edenlerden kurtararak temizleyeceğim ve
sana uyanları kıyamete kadar küfre sapanların üstünde tutacağım.
Sonra dönüşünüz yalnızca banadır.
Ayrılığa düştüğünüz şeyler hakkında aranızda ben hükmedeceğim."
Ali imran 45 - 55
İSA : Ey israiloğulları !
Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin.
Maide 72 - 117
isa Mesih’in Doğumu
18 isa Mesih’in doğumu şöyle oldu:
Annesi Meryem, Yusuf’la nişanlıydı.
Ama birlikte olmalarından önce Meryem’in Kutsal Ruh’tan gebe olduğu anlaşıldı.
19 Nişanlısı Yusuf, doğru bir adam olduğu ve
onu herkesin önünde utandırmak istemediği için ondan sessizce ayrılmak niyetindeydi.
20 Ama böyle düşünmesi üzerine Rab’bin bir meleği rüyada ona görünerek şöyle dedi:
“Davut oğlu Yusuf, Meryem’i kendine eş olarak almaktan korkma.
Çünkü onun rahminde oluşan, Kutsal Ruh’tandır.
21 Meryem bir oğul doğuracak. Adını isa koyacaksın.
Çünkü halkını günahlarından O kurtaracak.”
22 Bütün bunlar, Rab’bin Elçi aracılığıyla bildirdiği şu söz yerine gelsin diye oldu:
23 “işte, kız gebe kalıp bir oğul doğuracak; adını immanuel koyacaklar.”
immanuel, Tanrı bizimle demektir.
24 Yusuf uyanınca Rab’bin meleğinin buyruğuna uydu ve
Meryem’i eş olarak yanına aldı.
25 Ama oğlunu doğuruncaya dek Yusuf ona dokunmadı.
Doğan çocuğun adını isa koydu.
Hristiyanlar isa'nın Tanrı'nın Oğlu ve Eski Ahit'te geleceği müjdelenen
Mesih olduğuna inanırlar.
Hristiyanlık teslis inancı üzerine kuruludur.
Bu inanca göre Tanrı'nın kendini açıkladığı üç kimliği vardır:
Baba ( Peder ),
Oğul ve
Kutsal Ruh ( Rûhu'l-Kudüs ).
Hristiyanlığın inanç sistemi ve ibadetleri isa tarafından;
1. yüzyılda, Roma imparatoru Tiberius'un iktidarında
Filistin'de ortaya konulmuş, havarileri ve diğer takipçileri tarafından öğretilerek yayılmıştır.
Hristiyanlığın kökenleri en azından,
MS 1. yüzyılda Roma imparatorluğu yönetimindeki israil'e değin uzanır.
Hristiyanlık, temel olarak Yahudilik üzerine kurulmuş ve
daha sonraları Tarsuslu Pavlus'un da etkisiyle müstakil bir din olarak gelişmiştir.
Hristiyanlığın kutsal kitabı olan Kitab-ı Mukaddes'in
Yahudiliğin kutsal kitabı olan Tanah'ı içinde barındırdığı göz önüne alınırsa
Hristiyanlığın erken döneminde Hristiyanlık ve
Yahudilik arasındaki bağ daha net anlaşılacaktır.
Kelime kökeni
Hristiyan sözcüğünün kökeni, mesih kelimesinin Yunanca karşılığı olan
khristos kelimesine dayanır.
Mesih sözcüğü ibranicedeki maşiah kelimesine dayanır ve
'kutsal yağ ile ovulmuş, kutsanmış' anlamına gelir.
Khristos olarak adlandırılan isa'ya inananlara ilk olarak
Antakya'da Hristiyan denmeye başlanmıştır.
Hristiyan sözcüğü, "Mesih'in yandaşı" ve "Mesih'e bağlı" anlamlarına gelir.
Kuran'da Meryem oğlu isa için kullanılan Arapça Mesih kelimesi de
ibranice maşiah kelimesi ile kökteştir.
Yağ ile kutsama geleneği ve meshedilmek
Tarih öncesi israil kralları ve yüksek rahipleri,
görevlerinin simgesi olarak yağla kutsanırlardı.
Tevrat'ın birçok yerinde bu işlemin yapıldığına dair ayetler vardır.
Örnek: ( Levililer / Levioğulları 14:18; Mısır'dan Çıkış 29:7; Levililer / Levioğulları 21:10 )
Geniş anlamıyla bu unvan
"Tanrı'nın bir görev vermek üzere seçmiş olduğu" kişileri de kapsıyordu.
Eski Ahit'in Yeşaya kitabında Yahudileri sürgünden kurtaran
Pers kralı Kiros'a da bu unvanla ( mesih ) hitap edildiği görülür.
Yahudilere Göre Mesih hangi peygamberin soyundan gelir ?
Yahudiler, mesihin, Yeşeya ve Hezekiel'deki bütün kehanetleri gerçekleştireceğine inanmaktadırlar.
Yeşeya'da geçtiğine göre, mesih baba tarafından
Davud'un soyundan gelecektir.
Mesih, Yahudileri memleketlerine geri döndürecek ve
Tapınak'ı inşa edecek,
kral olarak hüküm sürecek ve bir barış çağına öncülük edecektir.
1. Krallar 1
34 Orada Kâhin Sadok ve Peygamber Natan onu
İsrail Kralı olarak meshetsinler.
Boru çalıp, ‘Yaşasın Kral Süleyman!’ diye bağırın.
39 Kâhin Sadok, Kutsal Çadır’dan yağ dolu boynuz kabı alıp
Süleyman’ı meshetti.
Boru çalınca bütün halk “Yaşasın Kral Süleyman!” diye bağırdı.
45 Gihon’a götürülen Süleyman orada Kâhin Sadok’la Peygamber Natan tarafından kral olarak meshedildi.
Oradan sevinçle döndüler ve sesleri kentte yankılanmaya başladı. Duyduğunuz sesler onların sesleridir.
1. Krallar 5
Tapınağın Yapım Hazırlıkları
51 Sur Kralı Hiram, Süleyman’ın babası Davut’un yerine kral olarak meshedildiğini duyunca, elçilerini Süleyman’a gönderdi. Çünkü Davut’la hep dostça geçinmişti.
1 Süleyman RAB'bin Tapınağı'yla kendi sarayını yirmi yılda bitirdi.
2 Sonra Hiram'ın kendisine verdiği kentleri onarıp
İsrailliler'in buralara yerleşmesini sağladı.
Nasrani ismi
Nasranî kelimesinin Hristiyan geleneğindeki etimolojik açıklaması,
Meryem oğlu isa'nın memleketi olan Nasıra'ya izafeten,
kendisinin ve getirdiği dînin mensuplarının Nasıralı olarak bilindiği anlamındadır.
Kuran'a göre, Nasrani kelimesinin bir kökeni şudur:
isa'nın, yeni getirdiği dîne yardım çağrısına Havarilerin verdikleri cevaptır ve
daha sonra da "Nasranî" ( Yardımcılar ) anlamında gelenek haline gelmiştir.
isa, getirdiği dîn ve mensupları için husûsiyetle Hristiyanlık ya da
"Mesihîlik" anlamına gelen herhangi bir unvanla getirdiği dîni
kendisine izafe eden bir yol tercih etmemiştir.
Yahudi israiloğulları, onları Celileliler veya Nasranîler olarak anarlardı.
Celileliler denmesinin sebebi, isa'nın memleketi Nasıra'nın Celile'de olmasıydı.
Elçilerin İşleri 24
5 Biz şunu anladık ki, bu adam dünyanın her yanında bütün Yahudiler arasında kargaşalık çıkaran bir fesatçı ve Nasrani Tarikatının elebaşılarından biridir.